विना बॅटरी 3 किलोवॅट सोलर सिस्टीम बसवा, जाणून घ्या किंमत व खर्च

नवी दिल्ली : जर तुमच्या घरात किंवा व्यवसायात दररोज सुमारे १५ युनिट पर्यंत वीज वापर होत असेल, तर तुम्ही ३ किलोवॅट क्षमतेची सोलर प्रणाली (सोलर सिस्टम) बसवू शकता. पुरेशा प्रमाणात सूर्यप्रकाश मिळाल्यास, ३ किलोवॅट क्षमतेची सोलर प्रणाली दररोज सुमारे १५ युनिट वीज निर्माण करू शकते. दरमहा सुमारे ४५० युनिट वीज निर्माण होऊन, तुमचा वीज बिल खर्च लक्षणीय कमी होऊ शकतो.

ऑन-ग्रिड आणि ऑफ-ग्रिड सिस्टममधील फरक

सोलर सिस्टम प्रामुख्याने दोन प्रकारचे असतात: ऑन-ग्रिड आणि ऑफ-ग्रिड.

ऑफ-ग्रिड सोलर सिस्टम: या प्रणालीमध्ये वीज साठवण्यासाठी बॅटरी वापरली जाते. ज्या ठिकाणी वीज कट होण्याची समस्या जास्त आहे, अशा ठिकाणी ही प्रणाली उपयुक्त ठरते.

ऑन-ग्रिड सोलर सिस्टम: जर तुमच्या ठिकाणी वीज कट होत नसेल किंवा बॅकअपची गरज नसेल, तर ऑन-ग्रिड सिस्टम हा चांगला पर्याय आहे. यामध्ये नेट मीटरच्या मदतीने तुम्ही सोलरमधून उत्पन्न झालेली अतिरिक्त वीज विजेच्या ग्रिडमध्ये पाठवू शकता आणि त्याबदल्यात विजेच्या बिलात सूट मिळवू शकता.

३ किलोवॅट ऑन-ग्रिड सोलर सिस्टमचे फायदे

घरातील मोठ्या विद्युत उपकरणांमुळे वाढलेला वीज बिल खर्च कमी करण्यासाठी ऑन-ग्रिड सोलर सिस्टम अतिशय उपयुक्त ठरते. या प्रणालीद्वारे निर्माण झालेली वीज नेट मीटरच्या मदतीने ग्रिडला दिली जाऊ शकते, ज्यामुळे वीज बिलात मोठी बचत होते. तसेच, यासाठी केंद्र सरकारकडून सब्सिडीही मिळू शकते. ३ किलोवॅट ऑन-ग्रिड सोलर सिस्टमची एकूण स्थापना खर्च सुमारे १.३० लाख ते १.६० लाख रुपये इतकी असू शकते.

सरकारी सब्सिडीची माहिती

केंद्र सरकारच्या नवीन आणि नवीकरणीय ऊर्जा मंत्रालयाने (MNRE) चालवल्या जाणाऱ्या सोलर रूफटॉप सब्सिडी योजनेअंतर्गत, ३ किलोवॅट पर्यंतचे ऑन-ग्रिड सोलर सिस्टम बसवल्यास ४०% सब्सिडी मिळते. ३ किलोवॅटपेक्षा जास्त आणि १० किलोवॅटपर्यंतच्या सिस्टमसाठी २०% सब्सिडी देण्यात येते. सब्सिडीचा लाभ घेतल्यास, ३ किलोवॅट सोलर सिस्टम सुमारे १ लाख ते १.२० लाख रुपयांमध्ये बसवता येऊ शकते. अर्ज करण्यासाठी राष्ट्रीय सोलर रूफटॉप पोर्टल वापरले जाते.

सोलर पॅनेलचे प्रकार आणि किंमत

सोलर सिस्टममध्ये वेगवेगळ्या प्रकारची पॅनेल्स वापरली जातात.

पॉलीक्रिस्टलाइन सोलर पॅनेल: या पॅनेल्सची कार्यक्षमता कमी असते आणि किंमत सुमारे ९०,००० रुपये इतकी असते. कमी धूप असलेल्या दिवसांत ही पॅनेल्स कमी वीज निर्माण करतात.

मोनो PERC सोलर पॅनेल: या पॅनेल्सची कार्यक्षमता जास्त असून, खराब हवामानात किंवा कमी धूप असतानाही ती चांगली कामगिरी देतात. किंमत सुमारे १,१०,००० रुपये इतकी असू शकते.

बायफेशियल सोलर पॅनेल: ही सर्वात आधुनिक तंत्रज्ञानाची पॅनेल्स आहेत, जी दोन्ही बाजूंनी वीज निर्माण करू शकतात. किंमत सुमारे १,२०,००० रुपये इतकी असू शकते.

सोलर इन्व्हर्टरची माहिती

सोलर पॅनेलमधून मिळणारी डायरेक्ट करंट (DC) वीज घरगुती उपकरणांसाठी वापरण्यायोग्य अल्टरनेटिंग करंट (AC) मध्ये रूपांतरित करण्यासाठी सोलर इन्व्हर्टरची आवश्यकता असते.

PWM तंत्रज्ञान: या प्रकारचे इन्व्हर्टर स्वस्त असतात, परंतु कमी कार्यक्षमता देतात.

MPPT तंत्रज्ञान: हे इन्व्हर्टर PWM पेक्षा सुमारे ३०% जास्त कार्यक्षम आहेत, कारण ते करंट आणि व्होल्टेज दोन्ही नियंत्रित करतात. UTL, Microtek, Luminous सारख्या ब्रॅंडचे MPPT इन्व्हर्टर २०,००० ते २५,००० रुपयांमध्ये मिळू शकतात.

बिनबॅटरी ३ किलोवॅट सोलर सिस्टमचा एकूण खर्च

बॅटरीशिवायच्या सोलर सिस्टमचा एकूण खर्च वापरलेल्या पॅनेलच्या प्रकारावर अवलंबून असतो. इतर खर्चामध्ये नेट-मीटर, माउंटिंग स्टँड, वायरिंग इ. चा समावेश होतो, जो सुमारे २०,००० रुपये इतका असू शकतो.

पॉलीक्रिस्टलाइन पॅनेलसह: सुमारे १,३०,००० रुपये

मोनो PERC पॅनेलसह: सुमारे १,५५,००० रुपये

बायफेशियल पॅनेलसह: सुमारे १,६५,००० रुपये

(ही किंमत अंदाजे आहे आणि स्थान आणि इन्स्टॉलेशन चार्जेसवर अवलंबून बदलू शकते.)

३ किलोवॅटची ऑन-ग्रिड सोलर प्रणाली ही सध्याच्या वाढत्या वीजखर्चासाठी एक उत्तम आणि किफायतशीर उपाय आहे. सरकारी सब्सिडीमुळे ती आणखी परवडणारी झाली आहे. योग्य प्रकारचे सोलर पॅनेल आणि MPPT तंत्रज्ञानाचे इन्व्हर्टर निवडल्यास दीर्घकाळ उत्तम कार्यक्षमता मिळू शकते.